2022 rok zmienił wszystko. Dla wielu osób był to rok pełen trudów, przymusowych migracji i strachu. Ale był to też okres wyjątkowej po 1989 r. solidarności, gościnności i dobroci. Nie zapomnijmy o tym. Niech otwarte serca i głowy towarzyszą nam także w przyszłym roku. Tego życzymy wszystkim na Nowy Rok.
Wymyślić się na nowo
Gdy w styczniu tego roku spotkaliśmy się całym zespołem Salam Lab na Podlasiu, zmieściliśmy się przy jednym, niedużym stole. Mówiliśmy o planach na najbliższe miesiące i o najważniejszych potrzebach: dalszym wspieraniu osób uchodźczych na polsko-białoruskiej granicy i próbach zakwaterowania Afganek i Afgańczyków uciekających do Polski z kraju przejętego przez Talibów. Nie spodziewaliśmy się, że w odpowiedzi na rosyjską inwazję na Ukrainę, będziemy musieli przekierować nasze siły do Krakowa, by godnie przyjąć wszystkie osoby uciekające przed wojną za naszą wschodnią granicą. By sprostać temu wyzwaniu, potrzeba było nowego miejsca, większego zespołu, lepszego przeszkolenia. I najlepiej doby liczącej 48 godzin.
Nie było łatwo, ale dokonaliśmy naprawdę wyjątkowej rzeczy: już drugiego dnia wojny uruchomiliśmy Punkt Pomocy „Radziwiłłowska 3” w Krakowie, zwany także skrótowo przez wolontariuszy i wolontariuszki „R3”. To tutaj od 25 lutego wspieramy wszystkie osoby uchodźcze, które potrzebują bezpiecznego miejsca odpoczynku, szukają mieszkania dla siebie i swojej rodziny albo chcą zasięgnąć pomocy psychologicznej.
Nie straciliśmy jednak z oczu potrzeb osób marznących w lasach na Podlasiu. O naszych obecnych działaniach na polsko-białoruskiej granicy przeczytasz niżej.
W styczniu nasz stały zespół liczył 6 osób. W grudniu policzyliśmy, że jest nas już ponad 50. Wymyśliliśmy się na nowo.
Pomoc: interwencyjna i integracyjna
Jeszcze do maja tego roku Punkt Pomocy „Radziwiłłowska 3” prowadził interwencyjną noclegownię dla uchodźców i uchodźczyń przybywających do Krakowa. W tym okresie zapewniliśmy bezpieczny sen 3 583 osobom.
Łączna liczba osób, które zgłosiły się do Punktu Pomocy R3 o pomoc, to 17 902.
Przez pewien czas zapewnialiśmy też wsparcie relokacyjne. Dzięki tej pomocy aż 441 grup osób uchodźczych mogło wyjechać za granicę.
Do dzisiaj w Punkcie Pomocy nasz Dział Zakwaterowania dba o to, by zgłaszający się do nas migranci i migrantki mogli znaleźć bezpieczny dom w Polsce. W ciągu roku pomogliśmy w ten sposób aż 12 810 osobom, które zostały ulokowane w krótko- i długoterminowych mieszkaniach.
To wszystko nie udałoby się bez zespołu infolinii, która kieruje osoby potrzebujące pomocy do innych działów i informuje o możliwościach uzyskania wsparcia. Nasz wielojęzyczny zespół odebrał i obsłużył 19 820 połączeń, w tym 13 401 w języku ukraińskim.
Nie sposób nie wspomnieć też tutaj o projekcie wsparcia długoterminowego dla osób uchodźczych. Więcej przeczytasz o nim tutaj.
Nie zapominamy też jednak o tragedii dziejącej się każdego dnia na polsko-białoruskiej granicy. Kryzys humanitarny na Podlasiu trwa od ponad roku, za oknem zima. Dlatego też intensyfikujemy działania na rzecz pomocy osobom uchodźczym. Dzięki nowemu grantowi jesteśmy w stanie zapewnić już nie tylko karty SIM i doładowania telefonów dla osób uchodźczych, by mogły połączyć się z rodziną lub pranikami (każdego miesiąca doładowywaliśmy telefony 150-200 osobom), ale także pomoc rzeczową i wsparcie osobowe punktów interwencyjnych przy granicy. Pamiętajmy o tym, co dzieje się na polsko-białoruskim pograniczu.
Projekt „Cash”
Wraz z kilkoma innymi polskimi organizacjami pozarządowymi prowadzimy projekt „Cash”, przewidujący wsparcie gotówkowe dla najbardziej potrzebujących osób uchodźczych z Ukrainy. Głównym koordynatorem projektu jest Mercy Corps; to oni finansują program, rozdzielają pieniądze i podejmują decyzje o tym, kto je otrzyma. Natomiast nasz dział „Cash” szuka uchodźców i uchodźczynie z Ukrainy, którzy najbardziej potrzebują wsparcia. Dzwonimy do nich, zapraszamy na rejestrację, przepytujemy na podstawie kwestionariusza online i przesyłamy ich dane do Mercy Corps. W ciągu tygodnia udało nam się zarejestrować 245 rodzin, czyli 738 osób. Z tej liczby 196 rodzin już otrzymało pomoc. Tym ludziom wydaliśmy karty, a teraz na bieżąco pomagamy w rozwiązywaniu pytań, które powstają przy ich użytkowaniu. „Prawie na pewno będziemy prowadzić drugą rejestrację w styczniu” – mówi Nikita Kuznetsov, koordynator programu.
SPA, czyli wyjątkowa przestrzeń integracji
Społeczna Przestrzeń Aktywna (SPA) to projekt, z którego jesteśmy szczególnie dumni. Pod tym samym adresem, co nasz Punkt Pomocy, postanowiliśmy stworzyć miejsce integracji dla nowych i dotychczasowych mieszkańców i mieszkanek Krakowa. Każdy i każda może dołączyć do zajęć, warsztatów i spotkań, które odbywają się codziennie przy Radziwiłłowskiej 3. Joga, warsztaty artystyczne, a może lekcje polskiego? Nasza oferta spodobała się w tym roku aż 2463 osobom!
Ogromnym powodzeniem cieszą się spotkania z naszą ukraińskojęzyczną psycholożką, Julią Prihotską. Co weekend jej grupowe zajęcia psychologiczne gromadzą rzesze kobiet, które chcą lepiej zrozumieć swoje emocje i doświadczenia. Julia poświęca dużo czasu na przepracowywanie traum i zapewnia wszystkim uczestniczkom bezpieczną przestrzeń ekspresji.
Oprócz tego w 2022 roku z wydarzeń cyklicznych najchętniej wybieraliście pilates, warsztaty z akwareli i trening „mobility”. Od początku istnienia SPA zorganizowaliśmy dla Was w sumie 433 spotkania, w których brały osoby polsko- i ukraińskojęzyczne. Wszystko po to, by lepiej razem żyć w Krakowie.
I Ty możesz wybrać coś dla siebie z naszej oferty darmowych warsztatów; wystarczy, że zarejestrujesz się na naszej stronie internetowej.
Punkt R3/SPA jest czynny 7 dni w tygodniu: od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00-20:00, w weekendy 8:00-15:00. Możesz też zadzwonić na naszą infolinię. W języku polskim: +48 12 323 66 30. Po ukraińsku: +48 12 323 66 20. Jesteśmy dla Ciebie w każdej sprawie.
Edukacja Globalna, czyli nauka przez całe życie
Dział Edukacyjny działa w Salam Lab już prawie dwa lata. W tym czasie prowadziliśmy warsztaty antydyskryminacyjne, warsztaty o tematyce migracji i uchodźstwa, Lekcje Pokoju w szkołach, czyli warsztaty o migracjach połączone ze spotkaniem z osobą z doświadczeniem uchodźczym, szkolenia „Empatia i wielokulturowość” dla nauczycieli_ek i edukatorów_ek, warsztaty na temat odpowiedzialnej pomocy, warsztaty międzykulturowe i integracyjne oraz spotkania dla Pokoju w SPA, czyli otwarte warsztaty na temat edukacji globalnej.
W tym celu odwiedzaliśmy szkoły podstawowe, gdzie pracowaliśmy z uczniami i uczennicami, prowadziliśmy warsztaty dla studentów i studentek na uczelniach wyższych; pracowaliśmy z grupami pozaszkolnymi: prowadziłyśmy warsztaty m.in. dla pracowników i pracowniczek instytucji kultury w Poznaniu, dla członków i członkiń Klubu Inteligencji Katolickiej w Cieszynie, dla osób należących do duszpasterstw i zgromadzeń misyjnych, dla wolontariuszek i wolontariuszy innych organizacji pomocowych, dla seniorów z Centrum Aktywności Seniora w Krakowie, dla młodzieży ukraińskiej, dla studentów Uniwersytetu Dzieci w Krakowie.
Zapisz się
do Edu Newslettera!
Wierzymy, że wspólne rozmowy najskuteczniej rozbijają czarno-białe postrzeganie świata. Dlatego jako Salam Lab prowadzimy działalność edukacyjną, dzięki której jesteśmy w stanie uczyć dzieci, młodzież i dorosłych szacunku dla różnorodności i otwartości na innych. Zapisz się do Edu Newslettera, by być na bieżąco z naszą ofertą.
Gościliśmy na festiwalach i konferencjach. Nasze warsztaty były częścią programów takich wydarzeń jak: festiwal dla młodzieży Act.ival 2022 w Lubece w Niemczech, Festiwal Kultury Żydowskiej w Krakowie, Festiwal Herbaty w Cieszynie, Slot Art Festiwal, Kongres Edukacyjny „SPRAWCZOŚĆ – WSPÓLNOTOWOŚĆ – DZIAŁANIE” w Katowicach, czy Strefa Społeczna z okazji Święta Wolności i Praw Obywatelskich w Gdańsku.
W tym roku udało nam się poprowadzić aż 91 warsztatów, w tym, np. 7 warsztatów antydyskryminacyjnych dla młodzieży ukraińskiej w ramach współpracy inicjatywy Aspire Education Hub oraz Fundacji Ignatianum i Centrum Badawczo-Rozwojowego Innowacji Społecznych i 13 warsztatów pt. „Czy w Polsce mieszkają tylko Polacy?” realizowanych na Uniwersytecie Dzieci w Krakowie. W naszych zajęciach w tym roku uczestniczyło aż 1610 osób.
Jak mówi Monika Zielińska, koordynatorka działu edukacyjnego i edukatorka, „patrząc na te liczby, jestem niewiarygodnie dumna, że tyle zrobiliśmy, ale też niezwykle wdzięczna wolontariuszom i wolontariuszkom za ich wkład i energię, które włożyli w rozwój działu edukacji. Wspiera nas zespół 21 wolontariuszy i wolontariuszek, w tym 8 edukatorek i edukatorów. Bez ich wsparcia realizacja takiej liczby wydarzeń w ogóle nie byłaby możliwa”. W zespole są też osoby z doświadczeniem migracji i uchodźstwa.
Media Salam Lab
Na co dzień komunikujemy się z Wami dzięki naszym mediom: Facebookowi, Instagramowi czy Twitterowi. Dział medialny czuwa, by treści, jakie dla Was tworzymy, walczyły ze stereotypami. Opowiadamy historie niespotykane w polskiej prasie i oddajemy głos osobom wykluczonym. Zgodnie z naszą misją, publikujemy opowieści migracyjne i uchodźcze, a także edukujemy o islamie.
Chcemy się pochwalić, że od 24 lutego liczba naszych obserwatorów i obserwatorek na Instagramie wzrosła o ponad 10 tysięcy. Naszą Pokojową Prasówkę, czyli cotygodniowy przegląd prasy, subskrybuje już ponad 550 osób. Możesz by jedną z nich; zapisz się na newsletter tutaj.
Zapisz się do naszego newslettera!
Chcesz otrzymywać na skrzynkę mailową nasz autorski przegląd prasy składający się ze starannie wyselekcjonowanych newsów z całego świata? Razem z nim wyślemy do Ciebie informacje o naszych nadchodzących planach.
Zapraszamy do prenumerowania Pokojowej Prasówki Salam Lab!
W tym roku przeprowadziliśmy 19 rozmów na żywo na naszym Facebooku. Naszymi gośćmi i gościniami byli m.in.: polska muzułmanka i Tatarka, Dagmara Sulkiewicz; Wojciech Jagielski, jeden z najważniejszych polskich reportażystów; czy Marina Lobanova, Rosjanka, która pomaga w Polsce ukraińskim uchodźcom i uchodźczyniom.
Regularnie organizujemy też rozmowy na żywo w SPA i innych miejscach, które można potem obejrzeć na naszym kanale na YouTube’ie i odsłuchać na Spotify.
Przez cały rok na naszych kanałach (Facebooku, Instagramie i stronie www) mogliście czytać historie muzułmanów i muzułmanek oraz Polek i Polaków związanych z islamem. Te rozmowy powstały w ramach projektu Empathy, który ma na celu walkę z islamofobią. Jedną z rozmów możesz przeczytać tutaj.
Dbamy o innych, więc musimy też dbać o siebie
Ten rok był trudny dla nas wszystkich, a zwłaszcza dla naszych pracowniczek i pracowników pochodzących z Ukrainy. Dlatego staraliśmy się nie zapomnieć o własnych potrzebach i uczestniczyliśmy w różnych zajęciach terapeutycznych i mających na celu rozluźnienie ciała. Od roku współpracujemy z Joanną Wróblewską, która prowadzi dla nas arteterapię, czyli terapię sztuką. Joanna jest doświadczoną artystką i terapeutką sztuk ekspresywnych. Na co dzień pracuje z osobami z doświadczeniem uchodźstwa i traumy oraz aktywistami i aktywistkami z różnych miejsc świata. Chodziliśmy też na jogę nidrę, która pozwoliła nam ukoić ciało i umysł.
Ten rok nie byłby taki sam, gdyby nie nasi darczyńcy, patroni i matronki oraz obserwatorzy i obserwatorki. Dajecie nam napęd do działania. Życzymy nam wszystkim pokoju i siły na walkę z nierównościami w 2023 roku!
Zdjęcia wewnątrz artykułu: Andrzej Rafael.
